Kolonia Emma


Kolonia Emma, znana także jako Colonie Emma, to niezwykle interesujące osiedle z okresu wczesnego modernizmu, które powstało w Radlinie, w województwie śląskim. Historia tej kolonii sięga lat po 1897 roku oraz okresu między 1910 a 1913 rokiem. Obecnie teren ten wchodzi w skład dzielnicy Radlin określanej mianem Marcel.

Pierwsze budynki kolonii zostały zbudowane w 1897 roku i początkowo przeznaczone były dla urzędników związanych z Kopalnią "Emma", ulokowaną wzdłuż dzisiejszej ulicy Korfantego, która wówczas nosiła nazwę Kaiser-Wilhelmstraße. Projektantem tej początkowej części osiedla, znanej jako stara kolonia, był zapewne A. Becher. Budynki tej części osiedla zgrupowane są wokół ulic Bronisława Czecha i Pocztowej, a kilka z nich znajduje się tuż przy ulicy Korfantego.

W okresie między 1910 a 1913 rokiem zrealizowano drugi etap budowy, który obejmował ulice Korfantego i Mielęckiego. W tym czasie powstał zespół 12-rodzinnych budynków mieszkalnych, oferujących lokale o powierzchni 43 m² (w układzie grzebieniowym) oraz 55 m² (przyuliczne). Każde z mieszkań wyposażone było w toalety, które mieściły się w pomieszczeniach gospodarczych. Dodatkowo powstał zespół budynków szkolnych oraz willa dyrektora kopalni Emma. Zabudowa drugiego etapu odzwierciedlała założenia osiedla-ogrodu, a architektura przypominała typowe domy typu „cottage”. Projekt tej części opracował William Müller. Nie zrealizowano natomiast planów rozbudowy, które przygotował Hans Poelzig.

Wzdłuż ulicy Korfantego zbudowane zostały również domy mieszkalne dla urzędników w formie podmiejskich willi, a także obiekty użyteczności publicznej, w tym domy kwaterunkowe dla górników, zlokalizowane przy ulicy Mariackiej. Jeden z budynków pełnił funkcję siedziby magistratu oraz policji, a przed wybuchem II wojny światowej był wykorzystywany przez sztab Obrony Narodowej.

Na rok 1913 Kolonia Emma składała się z 14 budynków mieszkalnych przeznaczonych dla urzędników, 49 domów robotniczych, 20 pokoi dla kawalerów, a także budynku naczelnika, domu towarowego, gospody, biblioteki, łaźni, pralni, pieców piekarniczych, zakładu fryzjerskiego oraz trzech domów noclegowych, co świadczy o bogatej infrastrukturze tego osiedla.

Przypisy

  1. Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023 r., s. 157.
  2. AnnaA. Syska AnnaA., Osiedle robotnicze Emma w Radlinie, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego” [dostęp 20.09.2018 r.] (ang.).
  3. a b c d MarekM. Gajda MarekM., AnnaA. Syska AnnaA., Zabytki przemysłu i techniki, Magdalena Lachowska (red.), Katowice: Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach, 2013 r. (Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego), ISBN 978-83-85871-68-2.
  4. Paweł Porwoł: Osiedla robotnicze w Radlinie i Pszowie. Wodzisław Śląski: Starostwo Powiatowe w Wodzisławiu Śląskim, 2005 r.

Oceń: Kolonia Emma

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:6